Türkiye: Dış ticaret açığı eylül ayında 2,55 milyar USD oldu

TÜİK’in Ticaret Bakanlığı işbirliğiyle oluşturarak açıkladığı Eylül ayı GTS (Genel ticaret sistemi) dış ticaret verilerine göre; Türkiye’nin ihracatı 2021 yılının Eylül ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre %30 artarak 20,78 milyar USD olurken, aynı dönemde ithalat %11,9 artarak 23,33 milyar USD olarak gerçekleşmiştir. Böylece dış ticaret açığı, Eylül 2020 – Eylül 2021 dönemleri arasında %47,5 azalmış ve 2,55 milyar USD olmuştur. İhracatın ithalatı karşılama oranı ise söz konusu dönemde %76,7’den %89,1’e yükselmiştir.

Eylül ayı içerisinde en çok ihracat yaptığımız ülke Almanya olurken, onu ABD, İngiltere ve Irak takip etmektedir. Avrupa Birliği’ni oluşturan 27 ülkeye ihracat %26,1 artarak 8,52 milyar USD olurken, AB’nin toplam ihracatımız içindeki payının %42,3’ten %41’e gerilediği görülmektedir. İthalat kalemlerinde; Eylül 2021’de ilk sırayı Çin alırken, onu Rusya, Almanya ve ABD izlemiştir. Eylül ayında ara malların (hammadde) toplam ithalat içindeki payı artarken, sermaye ve tüketim mallarının payı azalmıştır. Yüksek teknolojili ürünlerin ihracatının toplam ihracatımız içindeki payı %2,8 olurken, aynı grubun ithalatının toplam ithalatımız içerisindeki payı ise %12,3 olmuştur.

ÖTS’ye (Özel ticaret sistemi) göre, Türkiye’nin ihracatı 2021 yılının Eylül ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre %29,2 artarak 19,63 milyar USD olurken, aynı dönemde ithalat %11,5 artarak 22,30 milyar USD olarak gerçekleşmiştir. İhracatın ithalatı karşılama oranı ise söz konusu dönemde %88 olmuştur.

İhracat, ithalat ve dış ticaret dengesi, Eylül 2021… Kaynak: TÜİK, Ticaret Bakanlığı, Bloomberg

Eylül ayına spesifik olarak baktığımızda ihracatta güçlü artış eğiliminin devam ettiğini, aynı zamanda ihracattan daha düşük hızda artmış olan ithalatın dış ticaret açığındaki iyileşmede etkili olduğu görülmektedir. Buna karşılık, özellikle son zamanlarda dikkatle baktığımız enerji, hammadde vb. materyal ve girdi temini açısından yüksek fiyat artış etkisine maruz kalındığı anlaşılmaktadır. En çok ithalat yapılan fasıllar incelendiğinde geçen yıla göre enerji grubunda %65,7, demir ve çelikte %61,1, plastik ve mamullerinde %60,7 artış gerçekleşmiştir. Özellikle petrol ve doğalgaz fiyatlarındaki artış ile küresel tedarik zincirindeki bozulma etkenli olarak enerji ve emtia grubundaki fiyat baskısının devamını takip eden aylarda da izleyeceğiz. Dolayısıyla, ithalat faturası konusunda yukarı yönlü risk olacağını düşünüyoruz. İhracat tarafında, özellikle yüksek dış talep etkisi yıl boyunca destekleyici olmakla beraber; ithalat açısından belirttiğimiz girdi tedariki etkileri çerçevesinde olası ekonomik yavaşlama etkileri aşağı yönlü risk yaratabilir. En başta Avrupa ekonomileri olmak üzere yüksek ihracat yaptığımız ticari ortaklarımızdaki ekonomik görünümü net ihracatın katkısı açısından izlemeye devam edeceğiz. Yıllıklandırılmış bazda geçen yılın toplam 49,9 milyar dolar seviyesinden gerilemesini beklediğimiz dış ticaret açığına dair negatif yönde riskler çift taraflı çekince unsurlarımız çerçevesinde mevcuttur.

Eylül ayı başında yayınlanan OVP’de dış ticaret başlığına ilişkin beklenti ve hedefler 2021 yılı için; 211 milyar dolar ihracat, 258 milyar dolar ithalat, 40,6 milyar dolar enerji ithalatı, ve 47 milyar dolar dış ticaret açığı şeklindedir. OVP’de cari işlemler açığının ise; 2021 yılında 21 milyar dolar ile milli gelirin %2,6’sına tekabül etmesi beklenmektedir. Bizim beklentimiz, yıl genelinde %2,7 cari açık/GSYH şeklindedir.