Şanlıurfa, Türkiye’nin en büyük fıstık üretim merkezlerinden biri olmasına rağmen, ne yazık ki bu stratejik ürünün sanayisini, markasını ve tanıtım gücünü yeterince oluşturamamıştır. Ürettiğimiz fıstık, büyük ölçüde işlenmeden ve markalaşmadan hammadde olarak satılmakta; asıl ekonomik kazanç ise başka bölgelere ve ülkelere gitmektedir.
Şanlıurfa’da, Türkiye fıstık üretiminin önemli bir bölümü yapılmasına rağmen;
İşleme tesisleri yetersizdir,
Katma değerli ürün çeşitliliği sınırlıdır,
Markalaşma ve tanıtım eksiktir,
Üretici, emeğinin gerçek karşılığını alamamaktadır.
Fıstık yalnızca bir tarım ürünü değil; kırsal kalkınma, gıda sanayisi, ihracat ve gastronomi turizmi açısından stratejik bir değerdir. Şanlıurfa’da fıstığın; ezme, krema, çikolata, dondurma, un, kozmetik ve fonksiyonel gıda gibi alanlarda değerlendirilmesi artık bir tercih değil, zorunluluktur.
Şanlıurfa İçin Acil Eylem Planı Önerilerim
Şanlıurfa’nın bu büyük potansiyeli kalıcı ve sürdürülebilir bir ekonomik kazanca dönüştürebilmesi için aşağıdaki stratejik adımların atılması gerekmektedir:
Fıstık Festivali: Şanlıurfa fıstığını ulusal ve uluslararası düzeyde tanıtacak, turizmle entegre, büyük ölçekli bir fıstık festivali ivedilikle hayata geçirilmelidir.
İhtisas Sanayi Bölgeleri: Fıstığın hammadde olarak satılması yerine; çikolata, ezme, sos, kozmetik ve tıbbi-aromatik ürünlere dönüştürülebileceği işleme tesisleri teşvik edilmelidir.
Coğrafi İşaret ve Küresel Pazarlama: Şanlıurfa fıstığının coğrafi işaret ve uluslararası tescil süreçleri tamamlanmalı; güçlü ve sürdürülebilir bir küresel marka kimliği oluşturulmalıdır.
Kooperatifleşme: Küçük üreticilerimizin gücünü birleştirecek kooperatif yapıları desteklenmeli; üreticinin yalnızca tarlada değil, sanayi ve pazarlama aşamalarında da söz sahibi olması sağlanmalıdır.
Şanlıurfa fıstığı için sanayi, markalaşma, coğrafi işaret, festival ve tanıtım odaklı bütüncül bir kalkınma modeli acilen hayata geçirilmelidir. Şanlıurfa, sadece üretimin değil, fıstık ekonomisinin de başkenti olmayı hak etmektedir.
Aksi halde üretmeye devam eder, kazanmaya devam edemeyiz.
Toprağın bereketi, ancak doğru politikalarla gerçek değere dönüşür.
Prof. Dr. Ali Rıza ÖZTÜRKMEN
TEMA Vakfı Şanlıurfa İl Temsilcisi
